Het is waar – de maatschappij heeft de uitspraak van Uranus veranderd om je te laten stoppen met giechelen.
Uranus is lange tijd een bron van verrukking geweest voor schooljongens…
Wacht, laten we dat nog eens proberen.
Hoe je de zevende planeet van ons zonnestelsel ook uitspreekt – “Je anus”, “Urine-us”, of het iets jambischer “Je bent bij ons” – ze leveren allemaal een giechelend gegniffel op bij krantenkoppen als “Methaan gevonden in Uranus”. Maar wat als je bijvoorbeeld dineert met een beroemde astrofysicus, in de hoop indruk op hem te maken zodat hij je niet doodknijpt met zijn enorme geweren wegens misdaden tegen het heelal?
Hier lees je hoe je Uranus met voorzichtigheid kunt benaderen.
Het blijkt dat de wetenschap het prima vindt als je “je-RAY-nuss” of “JIJ-reh-nuss” zegt. Je kunt zelfs een meer traditionele Griekse uitspraak proberen (hoewel de meeste planeten hun naam ontlenen aan figuren uit de Romeinse mythologie, was Uranus de Griekse godverpersoonlijking van de hemel) en het iets noemen als “OOH-ran-ohs” of zelfs “er-AH-nuss.” Klinkers – waarvan Uranus er veel heeft – hebben de neiging het grootste verschil in accenten te zijn, wat het moeilijker maakt een “juiste” uitspraak vast te pinnen.
Dan nog, je bent niet gek: Mensen zeggen het over het algemeen anders dan jij je herinnert. We zijn allemaal opgegroeid met “je anus”, dus wanneer is het veranderd in zijn huidige, meer oppervlakkig respectabele vorm?
Al in 1920 verwees het Oxford English Dictionary ernaar als “you-ran-us”, zoals een nette Engelse zin. Maar in 1980 merkte Merriam-Webster de lichte verschuiving naar “YOOR-uh-nus” op, zowel bij astronomen als bij hen die Griekse goden vereren. Ergens tussen die twee data hebben we er allemaal een gewoonte van gemaakt om het op de vuile manier uit te spreken – waarschijnlijk omdat dat leuker was, maar ook omdat het dichter bij de fonetische uitspraak van de spelling in het Amerikaans Engels ligt.
De bredere bevolking (wij dummies) trok zich weinig aan van de woordenboekwijziging totdat de planeet weer in het nieuws kwam toen het ruimtevaartprogramma weer op gang kwam. Zoals een commentator het hier beschrijft:
“Uranus werd in 1986 (? – misschien ’85) veranderd in ‘URINE-us’ toen een van de ruimtesondes zich klaarmaakte om er langs te vliegen. Nieuwslezers in het hele land realiseerden zich dat drie weken ‘uw-anus’ nooit zou werken, vooral niet als er ook nog een verwijzing naar een ‘diepe ruimtesonde’ bij zou komen.”
Toen Uranus in de jaren negentig werd geherclassificeerd van een gasreus naar een ijsreus naast Neptunus, vanwege zijn samenstelling van waterstof, helium en (tee hee!) methaan, bleef deze nieuwslezer-vriendelijke uitspraak hangen. Overal fluisterden schoolkinderen ondertussen over de samenzweringstheorie dat stugge wetenschappers gewoon probeerden de lol uit de astronomie te halen, zoals ze later op een drastischer niveau zouden doen door Pluto tot dwergplaneet te reduceren.
Natuurlijk had al dit uiterst anale heen-en-weer gedoe voorkomen kunnen worden als de legende over de ontdekker van Pluto, astronoom William Herschel, die probeerde de planeet naar zijn vorst, koning George, te vernoemen, waar was geweest (helaas is dat niet het geval). Het zou, toegegeven, een vreemde optocht hebben opgeleverd van “Mercurius, Venus, Aarde, Mars, Jupiter, Saturnus, GEORGE” (of misschien Sylvester?) Maar hé, daar konden we mee werken.
Lang verhaal kort, ze hebben het echt veranderd, alleen maar om te voorkomen dat u zou gaan giechelen. Dus als je ooit de kans krijgt om te dineren met een beroemde astrofysicus, ga dan zeker met “UW in ons.”