Krótkie wprowadzenie
Pamięć prospektywna to pamiętanie o wykonaniu odroczonego zamiaru w odpowiednim czasie lub wydarzeniu w przyszłości. Przykłady pamięci prospektywnej obejmują: pamiętanie o zażyciu lekarstwa w nocy przed pójściem spać, pamiętanie o dostarczeniu wiadomości do przyjaciela i pamiętanie o odebraniu kwiatów dla ukochanej osoby w rocznicę ślubu. Ponieważ dużą część każdego dnia spędzamy na formułowaniu intencji i działaniu zgodnie z nimi, nie jest niespodzianką, że co najmniej połowa codziennego zapominania wynika z niepowodzeń pamięci prospektywnej (Crovitz & Daniel, 1984).
Badania prowadzone obecnie w naszym laboratorium (wraz z absolwentem Francisem Andersonem) również wykorzystują metody próbkowania doświadczeń, by wykazać, że myśli związane z planowaniem i wykonywaniem intencji prospektywnych stanowią prawie 15% wszystkich codziennych myśli (patrz sekcja poniżej).
Zrozumienie pamięci prospektywnej jest ważne nie tylko ze względu na wszechobecność wymagań pamięci prospektywnej, ale również dlatego, że awarie pamięci prospektywnej mogą być druzgocące. Na przykład, piloci samolotów muszą pamiętać o wykonaniu kilku czynności sekwencyjnie przed startem i lądowaniem, a niepamiętanie o wykonaniu którejkolwiek z tych czynności może skutkować urazem lub śmiercią. Chociaż u załogi samolotu zaburzenia pamięci prospektywnej rzadko występują lub prowadzą do obrażeń, Dismukes (2006) zauważył, że prawie 1/5 poważnych wypadków lotniczych można przypisać zaburzeniom pamięci prospektywnej. Co więcej, osoby, które muszą pamiętać o przyjmowaniu leków, są uzależnione od swojej pamięci prospektywnej, jeśli chodzi o utrzymanie zdrowia. W jednym z badań (Nelson, Reid, Ryan, Willson, & Yelland, 2006), osoby, które zgłosiły, że zapomniały wziąć swoje leki na ciśnienie krwi przynajmniej raz, były znacznie bardziej narażone na atak serca lub śmierć niż osoby, które pamiętały o wzięciu swoich leków. Ponieważ celowe zapominanie może być potencjalnie niszczycielskie, ważne jest, by dowiedzieć się więcej o strategiach, które poprawiają pamięć prospektywną. Aby to zrobić, należy lepiej zrozumieć pamięć prospektywną, skupiając się na tym, jak wspomnienia są odzyskiwane. Rozumiejąc, w jaki sposób intencje mogą być skutecznie odzyskiwane, można sformułować strategie, które będą promować efektywność i funkcjonalność.
Centralnym tematem i przyczyną poważnych debat w tej dziedzinie jest zrozumienie mechanizmów, które umożliwiają odzyskiwanie wspomnień prospektywnych. Teoria przygotowawczych procesów uwagi i pamięci (preparatory attentional and memory processes – PAM) głosi, że strategiczne, nieautomatyczne procesy przygotowawcze muszą być zaangażowane przed wystąpieniem docelowego zdarzenia, jeśli chcemy skutecznie odzyskać intencję (Smith, 2003). W konsekwencji, intencja z pamięci prospektywnej może być skutecznie przywołana tylko wtedy, gdy osoba zaangażuje się w monitorowanie (skanowanie w poszukiwaniu docelowego wydarzenia lub utrzymywanie intencji w umyśle) dla swojej wskazówki z pamięci prospektywnej. Co więcej, ponieważ monitorowanie jest nieautomatyczne i wymagające pojemności, udana pamięć prospektywna powinna wiązać się z kosztami (spowolnieniem lub błędami) w trwającym zadaniu.
Alternatywnie, teoria wieloprocesowa (zob. McDaniel & Einstein, 2007 na stronie publikacji) argumentuje, że intencje mogą być zakończone nie tylko poprzez monitorowanie, ale także przez względnie automatyczny, spontaniczny proces odzyskiwania. Introspektywnie doświadczamy tego niemal automatycznego procesu, gdy wspomnienia „wskakują” do umysłu. W przeciwieństwie do nieautomatycznych procesów przygotowawczych, które są wymagane do monitorowania, teoria wieloprocesowa argumentuje, że w odpowiednich warunkach (zob. Einstein, McDaniel, & Anderson, w prasie, o warunkach sprzyjających spontanicznemu odzyskiwaniu) pojawienie się celu może wyzwolić zapamiętywanie bez ponoszenia kosztów w trwającym zadaniu. Mówiąc prościej, chodzi o to, że intencja może być odzyskana bez utrzymywania jej w świadomości. Na przykład, podczas wycieczki do sklepu spożywczego, samo zobaczenie dzbanka z mlekiem może spowodować odzyskanie intencji, że skończyło Ci się mleko i potrzebujesz więcej! Głównym celem badań w tym laboratorium było dostarczenie empirycznego wsparcia dla istnienia spontanicznych procesów odzyskiwania. Ponadto, interesowaliśmy się wzajemnym oddziaływaniem między procesami monitorowania i spontanicznego odzyskiwania (Scullin, McDaniel, & Shelton, 2013) oraz określeniem, jakie czynniki prowadzą do tego, że jednostka polega na jednym mechanizmie odzyskiwania nad innym (zob. McDaniel & Einstein, 2000).
Nasze badania
Pracujemy obecnie w laboratorium nad kilkoma liniami badań, których nadrzędnym tematem jest próba lepszego zrozumienia mechanizmów leżących u podstaw pamięci prospektywnej, tego, jak te mechanizmy odgrywają się w realnym świecie i jak możemy wykorzystać tę wiedzę do poprawy zdolności ludzi do wykonywania zamierzonych działań.
Teoria opóźnienia
Jak wspomniano w krótkim wprowadzeniu, teoria wieloprocesowa utrzymuje, że intencje mogą być zakończone zarówno przez wymagające zasobów procesy monitorowania, jak i stosunkowo automatyczne, spontaniczne procesy odzyskiwania. Wiele dowodów na poparcie tej interpretacji w znacznym stopniu zależy od obecności lub braku kosztów trwającego zadania. Aby podać uproszczony przykład, weźmy typową intencję pamięci prospektywnej: pamiętanie o zatrzymaniu się w sklepie spożywczym w drodze z pracy do domu. Jeśli ktoś monitoruje, szukając prawego skrętu do sklepu spożywczego i utrzymując intencję w umyśle, może zwolnić jazdę (tj. wykazać koszty dla trwającego zadania), ponieważ ma mniej zasobów uwagi do poświęcenia na ten akt. Można jednak również jechać szybko, nie myśląc o potrzebie zakupów, zauważyć sklep i spontanicznie odzyskać zamiar.
Zaproponowana niedawno teoria opóźnienia podważa tę (dość) dominującą interpretację i proponuje, by koszty widoczne w bieżącym zadaniu (które zostało wzięte do monitorowania) wynikały ze strategicznej decyzji o wstrzymaniu się z odpowiedzią, by dać więcej czasu na zgromadzenie informacji dotyczących zadania pamięci prospektywnej. W przypadku spontanicznego odzyskiwania informacji, akumulacja informacji jest tak szybka, że nie ma potrzeby inicjowania opóźnienia. Teoria ta ma wsparcie przede wszystkim w modelach akumulacji dowodów (np. modelach dyfuzyjnych) oraz w pracy Heathcote’a, Lofta i Remingtona (2015). W naszym własnym badaniu, pracując w tych samych ramach modelowania, stworzyliśmy warunki, które kładły nacisk na opóźnione reagowanie lub zachowanie monitorujące, i porównaliśmy je ze standardowym warunkiem pamięci prospektywnej, aby określić podstawowe mechanizmy i zachowania modelujące, które odzwierciedlają (Anderson, Rummel, & McDaniel, 2018). Dodatkowo, mamy dowody behawioralne z manipulowania bieżącą i prospektywną dostępnością zadań pamięciowych, które lepiej wspierają teorię wieloprocesową niż teorię opóźnienia (Anderson & McDaniel, w trakcie recenzji). Odnośniki do tych badań można znaleźć na stronie Francisa Andersona.
PRÓBKI EKSPERYMENTALNE
Hej kolego, dlaczego nie weźmiemy tego poza… laboratorium
Większość badaczy pamięci prospektywnej introspektywnie zakłada, że temat jest ważny i że poświęcamy dużo czasu i wysiłku umysłowego na planowanie i zapamiętywanie wykonania intencji. Mówimy o tym w krótkim wprowadzeniu; jednak poza kilkoma badaniami, takimi jak Crovitz i Daniel (1984), nie ma zbyt wielu badań, które by to wyraźnie pokazywały. W jednym z takich badań wykorzystano metody próbkowania doświadczeń, aby określić, jak duża część naszego życia umysłowego została poświęcona na myślenie o przyszłości (Gardner & Ascoli, 2015). Stwierdzili oni, że znaczna ilość czasu była poświęcana na myślenie o przyszłości, ale ich uwaga nie skupiała się jednoznacznie na pamięci prospektywnej. Nasze własne badania przyjmują inne stanowisko metodologiczne, ale próbują zmierzyć się z niektórymi z tych samych podstawowych pytań. Co najważniejsze, ile czasu w ciągu typowego dnia poświęcamy na planowanie i zapamiętywanie prospektywne? Myśli o przyszłości (30%) były znacznie częstsze niż myśli o przeszłości (13%), choć najbardziej rozpowszechnione było myślenie skoncentrowane na teraźniejszości (55%). Spośród wszystkich myśli, około 15% było bezpośrednio związanych z planowaniem i realizacją zamiarów. Dalsze badania będą próbowały wykorzystać tę metodologię, aby lepiej zrozumieć, czy konstrukt pamięci prospektywnej działa w świecie rzeczywistym tak samo, jak w laboratorium.
W celu uzyskania dalszych informacji i aktualizacji bieżących badań, skontaktuj się z Francisem Andersonem pod adresem [email protected]
Pierwsze zdjęcie: http://www.assignmentpoint.com/science/psychology/prospective-memory.html
Drugi obraz: https://paton.io/enough-with-the-post-it-notes-7eeb6cce0c07